
سیستم ABS خودرو چگونه کار میکند؟ ترمزهای ABS در بیان ساده دستگاهی الکترونیکی هستند که در هنگام ترمزگیری باکنترل فشار (قطع و وصل کردن فشار) هیدرولیک در کسری از ثانیه ارتباط لنت را با دیسک یا کاسه برقرار و قطع میکنند و تکرار سریع و مداوم این عمل باعث از میان رفتن حالت بلوکه کردن یا قفل کردن ترمزها میشود.
اهمیت این گونه ترمزها نیز بیشتر در سطوح خیس و لغزنده یا ترمزگیری در سرعتهای بالا بیشتر نمایان میشود. در این گونه موارد راننده از کنترل کامل بر روی وسائل نقلیه خود برخوردار است و اما شاید بتوان گفت تنها نکته منفی در مورد ترمزهای ABS صدای نسبتا شدید آنها در هنگام ترمزگیری بر روی سطوح بسیار لغزنده است.
این صدای لرزان که به درون کابین نفوذ میکند و زیر پدال ترمز حس و شنیده میشود رانندهای را که تجربه ترمزگیری در این شرایط ندارد به اشتباه میاندازد که احتمالا قسمتی از سیستم ترمز خودرواش در حال خرد شدن است و به همین دلیل راننده ممکن است به اشتباه از فشار پای خود بر روی پدال ترمز بکاهد. به تازگی استفاده از سیستمهای کمکی و تقویت کننده الکترونیکی و مکانیکی نیز برای هر چه بهتر کردن فعالیت ترمزها بر روی انواع خودروهای جدید به کار گرفته میشود این سیستمها با وارد آوردن اندک فشاری به پدال ترمز فعال شده و بهترین نتیجه را در اختیار راننده قرار میدهد.

بهطور کلی سیستم ترمز ضد قفل از چهار بخش تشکیل شده است:
- سنسورهای سرعت
- پمپ
- سوپاپها
- کنترلکننده
سنسورهای سرعت
در سیستم ترمز ABS برای تشخیص قفل شدن ناگهانی ترمزها باید اطلاعات کافی ردوبدل شود. سنسورهای سرعت که که معمولاً در هر چهار چرخ یا در برخی خودروها در دیفرانسیل نصب شدهاند، این اطلاعات را فراهم میکنند.
سوپاپها
در هر لولهی ترمز، یک سوپاپ وجود دارد؛ در برخی سیستمهای ABS، سوپاپها در ۳ وضعیت قرار دارند:
- وضعیتی که سوپاپ باز است؛ در این حالت فشار از طریق سیلندر اصلی بهطور مستقیم به ترمز میرسد (سیلندر اصلی فشار غیر هیدرولیک را به فشار هیدرولیک تبدیل میکند).
- وضعیتی که سوپاپ، ارتباط بین ترمز و سیلندر اصلی را بلوکه میکند؛ در این حالت در صورت فشردن بیش از حد ترمز پدال، از فشار بیش از حد به ترمز جلوگیری میشود.
- وضعیتی که سوپاپ نقش دفعکننده دارد؛ در این وضعیت سوپاپ از فشار ترمزها کم میکند.
پمپ
از آنجایی که سوپاپ قابلیت کم کردن فشار ترمز را دارد، باید راهی برای بازگشت این فشار در سیستم وجود داشته باشد. کار پمپ، برگشت دادن فشار در سیستم پس از کاهش دادن فشار توسط پمپ است.
کنترلکننده
کنترلکننده اساساً کامپیوتر این سیستم است که با نظارت بر سنسورهای سرعت و کنترل کردن پمپها، انجام وظیفه میکند.
انواع مختلف ترمز ABS
سیستمهای ترمز ضد قفل بر اساس ترمزهای مختلف موجود در آنها، به چند طرح تقسیمبندی میشوند. در ادامه ردهبندی مختصری بر اساس تعداد کانالها (سوپاپهای مستقل) و سنسورهای سرعت از انواع ترمز ABS ایجاد میکنیم.
سیستم چهار کاناله به همراه چهار سنسور سرعت
در این طرح، برای هر چهار چرخ سنسور سرعت و سوپاپ مستقل وجود دارد که بهترین طرح ترمز ABS است. کنترلکننده سرعت هر چرخ را بهطور جداگانه بررسی میکند که حاصل آن، حداکثر قدرت ممکن در ترمزگیری است.
سیستم سه کاناله به همراه سه سنسور سرعت
این نوع طرح بیشتر در وانت پیکاپهای مجهز به ترمز ABS در هر چهار چرخ وجود دارد. در این طرح، سنسور سرعت و سوپاپ در هر دو چرخ جلو وجود دارد؛ ولی برای دو چرخ عقب فقط یک سنسور سرعت در اکسل عقب و یک سوپاپ قرار داده شده است. در این سیستم سرعت هر دو چرخ جلو بهطور جداگانه بررسی میشود که به همین دلیل، حداکثر قدت ترمزگیری در محور جلو وجود خواهد داشت. اما سرعت چرخهای عقب در کنار هم بررسی میشوند که به همین دلیل امکان قفل شدن یکی از چرخهای عقب در ترمزگیری وجود دارد. در مقایسه با طرح چهار کاناله، این طرح قدرت ترمزگیری کمتری ارائه میدهد.
سیستم یک کاناله به همراه یک سنسور سرعت
این نوع طرح بیشتر در وانت پیکاپهای مجهز به ترمز ABS محور عقب دیده میشود. در این طرح یک سوپاپ برای کنترل هر دو چرخ عقب در کنار یک سنسور سرعت در محور عقب قرار گرفته است. این سیستم همانند نحوهی کارکرد محور عقب در طرح سه کاناله کار میکند که بنابراین احتمال قفل شدن یکی از چرخهای عقب وجود دارد. با نگاهی کوتاه به اتصال T شکل ترمز به دو چرخ عقب و وجود سنسور سرعت در نزدیکی دیفرانسیل در محور عقب، میتوان این خودروها را تشخیص داد.

آیا میتوان در جادههای لغزنده از تکنیک ترمز پیدرپی در ABS استفاده کرد؟
مطلقاً خیر. تکنیک فشردن پیدرپی پدال ترمز معمولا در جادههای بارانی و لغزنده و جهت جلوگیری از قفل شدن چرخها در خودروی فاقد ترمز ABS استفاده میشود. در خودروهایی که به ترمز ABS مجهز هستند، همانطور که واضح است چرخها قفل نمیشوند و بنابراین استفاده از این تکنیک کاملا بیهوده است و صرفاً مدتزمان توقف و ترمزگیری را افزایش میدهد.
در خودروهایی که ترمز ABS دارند، باید پدال ترمز را فشار بدهید و آن را در همین حالت نگهدارید تا سیستم تمام کار را برایتان انجام دهد. همانطور که قبلا ذکر شد، ممکن است تکانهای ضربان مانند در پدال ترمز حس کنید؛ این حالت کاملاً طبیعی است پس نگران نشوید و پای خود را روی پدال ترمز نگهدارید.
آیا ترمز ABS واقعا کاربردی است؟
بدیهی است که ترمز ABS بهطور کلی توقف خودرو را راحتتر و بهتر انجام میدهد، از قفل شدن چرخهای جلوگیری میکند و در کمترین مسافت ممکن، خودرو را متوقف میکند. شاید بهترین ملاک برای آگاهی از تأثیر ترمز ABS، بررسی آن در آمار تصادفات جادهای باشد. آیا واقعا این سیستم ترمز، از تصادفات شدید جلوگیری میکند؟
کارشناسان مؤسسهی بیمه و ایمنی بزرگراههای آمریکا (IIHS) در طی چندین پژوهش، نقش ترمز ABS در تصادفات شدید را بررسی کردهاند. بر اساس پژوهشی که در سال ۱۹۹۶ انجام شد، پژوهشگران مشاهده کردند که احتمال تصادف خودروهای مجهز به ترمز ABS یا خودروهای فاقد این سیستم ترمز تفاوت چندانی نمیکند. نکتهی جالب این است که بر اساس یافتههای این پژوهش، خطر صدمات شدید به سرنشینانی که در خودروی با ترمز ABS هستند بهخصوص خودروهای تک سرنشینه، بیشتر است.
برای توجیه این نتایج، موارد مختلفی گفته شده است. برخی کاشناسان معتقد هستند که رانندگان خودروهای با ترمز ABS از این نوع ترمز بهدرستی استفاده نمیکنند؛ بهعنوان مثال تکنیک ترمز پیدرپی را بهکار میبرند یا با حس کردن تکان ضربانی در پدال ترمز، آن را رها میکنند. از سوی دیگر به دلیل اینکه خودروهای مجهز به ترمز ABS در حین ترمزگیری قابلیت فرمان دادن و هدایت دارند، برخی رانندگان در شرایط ترمزگیری به علت دستپاچه شدن از جاده خارج میشوند. بر اساس پژوهشهای امروزی، ترمز ABS برای جلوگیری از تصادف مفید است؛ البته هنوز نتایج به قدر کافی نیستند و در واقع شواهد لازم برای اثبات ایمنی بیشتر خودروهای مجهز به ترمز ABS وجود ندارد.

ترمزگیری صحیح با ABS
در شرایط بحرانی (مواجه شدن با موانع) فورا پدال کلاچ را گرفته و با تمام نیرو به طور مداوم روی پدال ترمز فشار دهید.در این زمان ABS شروع به کار کرده و شما قادر خواهید بود خودروی خود را در مسیر دلخواه هدایت کرده و از برخورد با موانع جلوگیری کنید.

دو قانون مهم هنگام ترمزگیری با سیستم ABS
۱) فورا کلاچ را بگیرید و با تمام نیرو روی پدال ترمز به طور مداوم فشار دهید.
۲) با وجود ترمزگیری کامل، خودرو را در مسیر دلخواه هدایت کنید.
لامپ هشدار دهنده ABS
از ویژگیهای اصلی سیستم ABS این است که دایما خود را به صورت الکترونیکی کنترل میکند. روی صفحه نمایش دهندهها مقابل راننده یک لامپ هشدار دهنده وجود دارد که روی آن کلمه ANTI-LOCK نوشته شده است. هر گاه اشکالی در عملکرد سیستم ABS ایجاد شود این لامپ روشن خواهد شد. هنگام روشن شدن خودرو این لامپ حدود چهار ثانیه روشن خواهد شد که در این زمان سیستم مشغول کنترل کردن خود است. در صورت خاموش شدن لامپ سیستم عملکرد صحیح خود را داشته و در غیر این صورت روشن ماندن لامپ هشدار دهنده چه قبل از حرکت و چه هنگام حرکت خودرو راننده را از بروز اشکال آگاه خواهد کرد.
نکات ایمنی
با این که سیستم ABS دارای ایمنی بالایی است، ولی وجود آن در خودرو نباید باعث سرپیچی راننده از رعایت مقررات رانندگی به خصوص سرعتهای غیرمجاز، رعایت نکردن فاصله ایمنی و سرعت مناسب در پیچها شود.به عبارت دیگر بهرهمندی از سیستمهای ایمنی به معنای نادیده گرفتن ایمنی نیست. انجام تغییرات شخصی در خودرو (مثلا ترمز، بدنهها و یا چرخها) میتواند بر عملکرد سیستم ABS تاثیر منفی بگذارد. با وجود این در حال حاضر سیستم ترمز ABS مطمئنترین ترمزی است که تکنولوژی آن در صنعت خودروی ما وارد شده است و شاید روزی شاهد باشیم که با بالا رفتن تقاضای عمومی برای خودروهای مجهز به ترمز ABS اعمال فشار از سوی راهنمایی و رانندگی دیگر خودرویی بدون ترمز ABS تولید و عرضه نشود
- مدیرکل
- 1400-11-24
- 980 بازدید